Kursveranstaltungen | Kursveranstaltungen | Belegungen von Kursveranstaltungen 1) | Belegungen von Kursveranstaltungen 1) | Einzelveranstaltungen | Einzelveranstaltungen | Besucher / -innen von Einzelveranstaltungen | Besucher / -innen von Einzelveranstaltungen | ||
Jahr | Programmbereich/ Fachgebiet | Anzahl | Anteile (%) | Anzahl | Anteile (%) | Anzahl | Anteile (%) | Anzahl | Anteile (%) |
2004 | Programmbereiche insgesamt | 560.160 | 100,0 | 6.704.996 | 100,0 | 76.237 | 100,0 | 2.209.431 | 100,0 |
Politik, Gesellschaft, Umwelt | 45.717 | 8,2 | 689.041 | 10,3 | 35.313 | 46,3 | 965.800 | 43,7 | |
Kultur, Gestalten | 98.492 | 17,6 | 1.134.817 | 16,9 | 17.996 | 23,6 | 830.566 | 37,6 | |
Gesundheit | 160.931 | 28,7 | 2.160.489 | 32,2 | 14.227 | 18,7 | 271.623 | 12,3 | |
Arbeit, Beruf | 78.809 | 14,1 | 761.649 | 11,4 | 4.247 | 5,6 | 55.106 | 2,5 | |
Grundbildung, Schulabschlüsse | 8.955 | 1,6 | 112.135 | 1,7 | 361 | 0,5 | 8.389 | 0,4 | |
Sprachen, darunter: | 167.256 | 29,9 | 1.846.865 | 27,5 | 4.093 | 5,4 | 77.947 | 3,5 | |
Englisch | 59.214 | 10,6 | 643.544 | 9,6 | m | m | m | m | |
Französisch | 19.052 | 3,4 | 192.520 | 2,9 | m | m | m | m | |
Italienisch | 19.246 | 3,4 | 195.964 | 2,9 | m | m | m | m | |
Russisch | 2.073 | 0,4 | 18.650 | 0,3 | m | m | m | m | |
Spanisch | 20.988 | 3,7 | 221.241 | 3,3 | m | m | m | m | |
Deutsch als Fremdsprache | 22.575 | 4,0 | 316.884 | 4,7 | m | m | m | m | |
Deutsch als Muttersprache | 1.771 | 0,3 | 17.400 | 0,3 | m | m | m | m | |
andere Fremdsprachen | 22.337 | 4,0 | 240.662 | 3,6 | m | m | m | m | |
2005 | Programmbereiche insgesamt | 547.462 | 100,0 | 6.471.071 | 100,0 | 77.278 | 100,0 | 2.136.052 | 100,0 |
Politik, Gesellschaft, Umwelt | 43.503 | 7,9 | 668.003 | 10,3 | 36.186 | 46,8 | 934.552 | 43,8 | |
Kultur, Gestalten | 92.929 | 17,0 | 1.055.955 | 16,3 | 18.267 | 23,6 | 780.099 | 36,5 | |
Gesundheit | 160.757 | 29,4 | 2.096.929 | 32,4 | 13.996 | 18,1 | 283.303 | 13,3 | |
Arbeit, Beruf | 73.736 | 13,5 | 709.790 | 11,0 | 4.685 | 6,1 | 58.440 | 2,7 | |
Grundbildung, Schulabschlüsse | 9.240 | 1,7 | 118.379 | 1,8 | 427 | 0,6 | 8.027 | 0,4 | |
Sprachen, darunter: | 167.297 | 30,6 | 1.822.015 | 28,2 | 3.717 | 4,8 | 71.631 | 3,4 | |
Englisch | 57.876 | 10,6 | 627.901 | 9,7 | m | m | m | m | |
Französisch | 18.534 | 3,4 | 181.485 | 2,8 | m | m | m | m | |
Italienisch | 18.748 | 3,4 | 183.902 | 2,8 | m | m | m | m | |
Russisch | 2.186 | 0,4 | 18.999 | 0,3 | m | m | m | m | |
Spanisch | 21.734 | 4,0 | 232.238 | 3,6 | m | m | m | m | |
Deutsch als Fremdsprache | 22.634 | 4,1 | 314.686 | 4,9 | m | m | m | m | |
Deutsch als Muttersprache | 1.798 | 0,3 | 18.582 | 0,3 | m | m | m | m | |
andere Fremdsprachen | 23.787 | 4,3 | 244.222 | 3,8 | m | m | m | m | |
2006 | Programmbereiche insgesamt | 557.968 | 100,0 | 6.499.247 | 100,0 | 78.867 | 100,0 | 2.171.223 | 100,0 |
Politik, Gesellschaft, Umwelt | 46.128 | 8,3 | 682.990 | 10,5 | 35.934 | 45,6 | 981.715 | 45,2 | |
Kultur, Gestalten | 91.700 | 16,4 | 1.008.265 | 15,5 | 18.445 | 23,4 | 778.308 | 35,8 | |
Gesundheit | 164.458 | 29,5 | 2.104.299 | 32,4 | 14.588 | 18,5 | 273.601 | 12,6 | |
Arbeit, Beruf | 73.482 | 13,2 | 711.772 | 11,0 | 5.185 | 6,6 | 58.513 | 2,7 | |
Grundbildung, Schulabschlüsse | 10.125 | 1,8 | 124.394 | 1,9 | 419 | 0,5 | 6.945 | 0,3 | |
Sprachen, darunter: | 172.075 | 30,8 | 1.867.527 | 28,7 | 4.296 | 5,4 | 72.141 | 3,3 | |
Englisch | 58.172 | 10,4 | 625.795 | 9,6 | m | m | m | m | |
Französisch | 18.179 | 3,3 | 177.009 | 2,7 | m | m | m | m | |
Italienisch | 18.876 | 3,4 | 186.033 | 2,9 | m | m | m | m | |
Russisch | 2.247 | 0,4 | 18.865 | 0,3 | m | m | m | m | |
Spanisch | 22.736 | 4,1 | 237.494 | 3,7 | m | m | m | m | |
Deutsch als Fremdsprache | 24.999 | 4,5 | 355.861 | 5,5 | m | m | m | m | |
Deutsch als Muttersprache | 1.693 | 0,3 | 16.299 | 0,3 | m | m | m | m | |
andere Fremdsprachen | 25.173 | 4,5 | 250.171 | 3,8 | m | m | m | m | |
2007 | Programmbereiche insgesamt | 562.285 | 100,0 | 6.500.456 | 100,0 | 82.557 | 100,0 | 2.232.426 | 100,0 |
Politik, Gesellschaft, Umwelt | 46.617 | 8,3 | 729.823 | 11,2 | 39.124 | 47,4 | 1.052.202 | 47,1 | |
Kultur, Gestalten | 90.834 | 16,2 | 1.003.586 | 15,4 | 19.659 | 23,8 | 775.316 | 34,7 | |
Gesundheit | 167.230 | 29,7 | 2.056.118 | 31,6 | 14.175 | 17,2 | 273.634 | 12,3 | |
Arbeit, Beruf | 74.171 | 13,2 | 719.025 | 11,1 | 5.109 | 6,2 | 54.783 | 2,5 | |
Grundbildung, Schulabschlüsse | 10.434 | 1,9 | 126.344 | 1,9 | 487 | 0,6 | 7.797 | 0,3 | |
Sprachen, darunter: | 172.999 | 30,8 | 1.865.560 | 28,7 | 4.003 | 4,8 | 68.694 | 3,1 | |
Englisch | 57.370 | 10,2 | 617.427 | 9,5 | m | m | m | m | |
Französisch | 17.902 | 3,2 | 178.668 | 2,7 | m | m | m | m | |
Italienisch | 18.260 | 3,2 | 175.571 | 2,7 | m | m | m | m | |
Russisch | 2.240 | 0,4 | 18.570 | 0,3 | m | m | m | m | |
Spanisch | 22.634 | 4,0 | 231.534 | 3,6 | m | m | m | m | |
Deutsch als Fremdsprache | 26.032 | 4,6 | 363.773 | 5,6 | m | m | m | m | |
Deutsch als Muttersprache | 1.679 | 0,3 | 15.451 | 0,2 | m | m | m | m | |
andere Fremdsprachen | 26.882 | 4,8 | 264.566 | 4,1 | m | m | m | m | |
2008 | Programmbereiche insgesamt | 569.108 | 100,0 | 6.503.344 | 100,0 | 81.385 | 100,0 | 2.254.005 | 100,0 |
Politik, Gesellschaft, Umwelt | 47.780 | 8,4 | 750.143 | 11,5 | 37.705 | 46,3 | 1.006.994 | 44,7 | |
Kultur, Gestalten | 90.611 | 15,9 | 975.973 | 15,0 | 19.128 | 23,5 | 822.115 | 36,5 | |
Gesundheit | 170.569 | 30,0 | 2.073.162 | 31,9 | 14.465 | 17,8 | 280.857 | 12,5 | |
Arbeit, Beruf | 74.248 | 13,0 | 713.115 | 11,0 | 5.137 | 6,3 | 53.141 | 2,4 | |
Grundbildung, Schulabschlüsse | 10.693 | 1,9 | 132.738 | 2,0 | 475 | 0,6 | 7.953 | 0,4 | |
Sprachen, darunter: | 175.207 | 30,8 | 1.858.213 | 28,6 | 4.475 | 5,5 | 82.945 | 3,7 | |
Englisch | 56.441 | 9,9 | 594.858 | 9,1 | m | m | m | m | |
Französisch | 17.573 | 3,1 | 167.677 | 2,6 | m | m | m | m | |
Italienisch | 18.016 | 3,2 | 167.451 | 2,6 | m | m | m | m | |
Russisch | 2.315 | 0,4 | 19.318 | 0,3 | m | m | m | m | |
Spanisch | 22.418 | 3,9 | 223.823 | 3,4 | m | m | m | m | |
Deutsch als Fremdsprache | 29.121 | 5,1 | 398.994 | 6,1 | m | m | m | m | |
Deutsch als Muttersprache | 1.456 | 0,3 | 13.047 | 0,2 | m | m | m | m | |
andere Fremdsprachen | 27.867 | 4,9 | 273.045 | 4,2 | m | m | m | m | |
2009 | Programmbereiche insgesamt | 569.341 | 100,0 | 6.391.368 | 100,0 | 126.776 | 100,0 | 2.583.219 | 100,0 |
Politik, Gesellschaft, Umwelt | 44.165 | 7,8 | 660.839 | 10,3 | 48.462 | 38,2 | 1.195.890 | 46,3 | |
Kultur, Gestalten | 90.445 | 15,9 | 938.621 | 14,7 | 31.705 | 25,0 | 921.315 | 35,7 | |
Gesundheit | 176.926 | 31,1 | 2.151.272 | 33,7 | 30.397 | 24,0 | 289.692 | 11,2 | |
Arbeit, Beruf | 72.480 | 12,7 | 693.740 | 10,9 | 6.559 | 5,2 | 62.918 | 2,4 | |
Grundbildung, Schulabschlüsse | 11.150 | 2,0 | 131.497 | 2,1 | 703 | 0,6 | 11.007 | 0,4 | |
Sprachen, darunter: | 174.175 | 30,6 | 1.815.399 | 28,4 | 8.950 | 7,1 | 102.397 | 4,0 | |
Englisch | 54.787 | 9,6 | 558.887 | 8,7 | m | m | m | m | |
Französisch | 17.376 | 3,1 | 165.416 | 2,6 | m | m | m | m | |
Italienisch | 18.245 | 3,2 | 167.380 | 2,6 | m | m | m | m | |
Russisch | 2.361 | 0,4 | 19.293 | 0,3 | m | m | m | m | |
Spanisch | 22.277 | 3,9 | 215.315 | 3,4 | m | m | m | m | |
Deutsch als Fremdsprache | 30.908 | 5,4 | 421.262 | 6,6 | m | m | m | m | |
Deutsch als Muttersprache | 1.573 | 0,3 | 13.395 | 0,2 | m | m | m | m | |
andere Fremdsprachen | 26.648 | 4,7 | 254.451 | 4,0 | m | m | m | m | |
2010 | Programmbereiche insgesamt | 576.518 | 100,0 | 6.425.600 | 100,0 | 87.826 | 100,0 | 2.401.627 | 100,0 |
Politik, Gesellschaft, Umwelt | 43.936 | 7,6 | 672.454 | 10,5 | 43.444 | 49,5 | 1.148.917 | 47,8 | |
Kultur, Gestalten | 93.956 | 16,3 | 972.418 | 15,1 | 21.216 | 24,2 | 865.962 | 36,1 | |
Gesundheit | 182.466 | 31,6 | 2.186.796 | 34,0 | 12.370 | 14,1 | 242.158 | 10,1 | |
Arbeit, Beruf | 70.794 | 12,3 | 667.924 | 10,4 | 4.615 | 5,3 | 52.776 | 2,2 | |
Grundbildung, Schulabschlüsse | 11.962 | 2,1 | 135.246 | 2,1 | 614 | 0,7 | 11.949 | 0,5 | |
Sprachen, darunter: | 173.404 | 30,1 | 1.790.762 | 27,9 | 5.567 | 6,3 | 79.865 | 3,3 | |
Englisch | 53.523 | 9,3 | 543.976 | 8,5 | m | m | m | m | |
Französisch | 17.412 | 3,0 | 164.113 | 2,6 | m | m | m | m | |
Italienisch | 18.285 | 3,2 | 164.047 | 2,6 | m | m | m | m | |
Russisch | 2.324 | 0,4 | 18.937 | 0,3 | m | m | m | m | |
Spanisch | 21.947 | 3,8 | 208.191 | 3,2 | m | m | m | m | |
Deutsch als Fremdsprache | 31.141 | 5,4 | 421.547 | 6,6 | m | m | m | m | |
Deutsch als Muttersprache | 1.517 | 0,3 | 12.969 | 0,2 | m | m | m | m | |
andere Fremdsprachen | 27.255 | 4,7 | 256.982 | 4,0 | m | m | m | m | |
2011 | Programmbereiche insgesamt | 575.812 | 100,0 | 6.388.421 | 100,0 | 88.384 | 100,0 | 2.416.710 | 100,0 |
Politik, Gesellschaft, Umwelt | 43.083 | 7,5 | 687.565 | 10,8 | 43.764 | 49,5 | 1.150.649 | 47,6 | |
Kultur, Gestalten | 94.536 | 16,4 | 955.243 | 15,0 | 21.565 | 24,4 | 884.018 | 36,6 | |
Gesundheit | 185.832 | 32,3 | 2.224.979 | 34,8 | 12.309 | 13,9 | 247.149 | 10,2 | |
Arbeit, Beruf | 67.570 | 11,7 | 617.806 | 9,7 | 4.595 | 5,2 | 55.391 | 2,3 | |
Grundbildung, Schulabschlüsse | 11.669 | 2,0 | 130.978 | 2,1 | 642 | 0,7 | 8.722 | 0,4 | |
Sprachen, darunter: | 173.122 | 30,1 | 1.771.850 | 27,7 | 5.509 | 6,2 | 70.781 | 2,9 | |
Englisch | 52.488 | 9,1 | 524.839 | 8,2 | m | m | m | m | |
Französisch | 17.213 | 3,0 | 158.788 | 2,5 | m | m | m | m | |
Italienisch | 18.160 | 3,2 | 161.914 | 2,5 | m | m | m | m | |
Russisch | 2.322 | 0,4 | 18.304 | 0,3 | m | m | m | m | |
Spanisch | 21.892 | 3,8 | 202.172 | 3,2 | m | m | m | m | |
Deutsch als Fremdsprache | 32.693 | 5,7 | 444.516 | 7,0 | m | m | m | m | |
Deutsch als Muttersprache | 1.265 | 0,2 | 11.117 | 0,2 | m | m | m | m | |
andere Fremdsprachen | 27.089 | 4,7 | 250.200 | 3,9 | m | m | m | m | |
2012 | Programmbereiche insgesamt | 572.599 | 100,0 | 6.279.535 | 100,0 | 93.145 | 100,0 | 2.355.270 | 100,0 |
Politik, Gesellschaft, Umwelt | 41.208 | 7,2 | 597.707 | 9,5 | 44.270 | 47,5 | 1.155.879 | 49,1 | |
Kultur, Gestalten | 92.815 | 16,2 | 938.425 | 14,9 | 20.726 | 22,3 | 808.119 | 34,3 | |
Gesundheit | 190.233 | 33,2 | 2.300.549 | 36,6 | 12.784 | 13,7 | 246.726 | 10,5 | |
Arbeit, Beruf | 63.163 | 11,0 | 570.004 | 9,1 | 5.378 | 5,8 | 54.873 | 2,3 | |
Grundbildung, Schulabschlüsse | 13.961 | 2,4 | 134.009 | 2,1 | 471 | 0,5 | 5.894 | 0,3 | |
Sprachen, darunter: | 171.219 | 29,9 | 1.738.841 | 27,7 | 9.516 | 10,2 | 83.779 | 3,6 | |
Englisch | 50.665 | 8,8 | 500.906 | 8,0 | m | m | m | m | |
Französisch | 16.603 | 2,9 | 152.787 | 2,4 | m | m | m | m | |
Italienisch | 17.746 | 3,1 | 153.581 | 2,4 | m | m | m | m | |
Russisch | 2.275 | 0,4 | 17.642 | 0,3 | m | m | m | m | |
Spanisch | 21.160 | 3,7 | 191.813 | 3,1 | m | m | m | m | |
Deutsch als Fremdsprache | 34.299 | 6,0 | 469.654 | 7,5 | m | m | m | m | |
Deutsch als Muttersprache | 1.467 | 0,3 | 10.693 | 0,2 | m | m | m | m | |
andere Fremdsprachen | 27.004 | 4,7 | 241.765 | 3,9 | m | m | m | m | |
2013 | Programmbereiche insgesamt | 583.633 | 100,0 | 6.371.025 | 100,0 | 94.923 | 100,0 | 2.421.095 | 100,0 |
Politik, Gesellschaft, Umwelt | 42.088 | 7,2 | 596.835 | 9,4 | 45.136 | 47,6 | 1.179.971 | 48,7 | |
Kultur, Gestalten | 93.853 | 16,1 | 935.746 | 14,7 | 21.089 | 22,2 | 836.905 | 34,6 | |
Gesundheit | 196.169 | 33,6 | 2.368.928 | 37,2 | 12.799 | 13,5 | 248.492 | 10,3 | |
Arbeit, Beruf | 62.750 | 10,8 | 552.379 | 8,7 | 5.960 | 6,3 | 59.621 | 2,5 | |
Grundbildung, Schulabschlüsse | 14.927 | 2,6 | 140.963 | 2,2 | 495 | 0,5 | 7.419 | 0,3 | |
Sprachen, darunter: | 173.846 | 29,8 | 1.776.174 | 27,9 | 9.444 | 9,9 | 88.687 | 3,7 | |
Englisch | 49.676 | 8,5 | 486.523 | 7,6 | m | m | m | m | |
Französisch | 16.402 | 2,8 | 150.161 | 2,4 | m | m | m | m | |
Italienisch | 17.716 | 3,0 | 151.034 | 2,4 | m | m | m | m | |
Russisch | 2.347 | 0,4 | 18.321 | 0,3 | m | m | m | m | |
Spanisch | 20.771 | 3,6 | 184.662 | 2,9 | m | m | m | m | |
Deutsch als Fremdsprache | 38.014 | 6,5 | 530.904 | 8,3 | m | m | m | m | |
Deutsch als Muttersprache | 1.561 | 0,3 | 13.605 | 0,2 | m | m | m | m | |
andere Fremdsprachen | 27.359 | 4,7 | 240.964 | 3,8 | m | m | m | m | |
2014 | Programmbereiche insgesamt | 590.850 | 100,0 | 6.404.233 | 100,0 | 95.218 | 100,0 | 2.434.532 | 100,0 |
Politik, Gesellschaft, Umwelt | 41.133 | 7,0 | 580.162 | 9,1 | 44.014 | 46,2 | 1.143.325 | 47,0 | |
Kultur, Gestalten | 94.092 | 15,9 | 924.940 | 14,4 | 20.990 | 22,0 | 836.647 | 34,4 | |
Gesundheit | 199.037 | 33,7 | 2.383.694 | 37,2 | 13.305 | 14,0 | 264.119 | 10,8 | |
Arbeit, Beruf | 60.748 | 10,3 | 523.358 | 8,2 | 5.205 | 5,5 | 55.972 | 2,3 | |
Grundbildung, Schulabschlüsse | 16.530 | 2,8 | 147.585 | 2,3 | 1.874 | 2,0 | 18.276 | 0,8 | |
Sprachen, darunter: | 179.310 | 30,3 | 1.844.494 | 28,8 | 9.830 | 10,3 | 116.193 | 4,8 | |
Englisch | 49.115 | 8,3 | 474.395 | 7,4 | m | m | m | m | |
Französisch | 16.401 | 2,8 | 147.166 | 2,3 | m | m | m | m | |
Italienisch | 17.493 | 3,0 | 146.466 | 2,3 | m | m | m | m | |
Russisch | 2.365 | 0,4 | 18.306 | 0,3 | m | m | m | m | |
Spanisch | 20.804 | 3,5 | 182.282 | 2,8 | m | m | m | m | |
Deutsch als Fremdsprache | 43.582 | 7,4 | 615.650 | 9,6 | m | m | m | m | |
Deutsch als Muttersprache | 1.930 | 0,3 | 17.093 | 0,3 | m | m | m | m | |
andere Fremdsprachen | 27.620 | 4,7 | 243.136 | 3,8 | m | m | m | m | |
2015 | Programmbereiche insgesamt | 591.603 | 100,0 | 6.479.573 | 100,0 | 97.332 | 100,0 | 2.339.496 | 100,0 |
Politik, Gesellschaft, Umwelt | 38.826 | 6,6 | 541.878 | 8,4 | 43.933 | 45,1 | 1.104.786 | 47,2 | |
Kultur, Gestalten | 91.941 | 15,5 | 913.202 | 14,1 | 21.374 | 22,0 | 811.973 | 34,7 | |
Gesundheit | 198.628 | 33,6 | 2.364.329 | 36,5 | 13.068 | 13,4 | 240.246 | 10,3 | |
Arbeit, Beruf | 55.768 | 9,4 | 473.294 | 7,3 | 5.774 | 5,9 | 51.454 | 2,2 | |
Grundbildung, Schulabschlüsse | 16.808 | 2,8 | 148.935 | 2,3 | 2.505 | 2,6 | 17.312 | 0,7 | |
Sprachen, darunter: | 189.632 | 32,1 | 2.037.935 | 31,5 | 10.678 | 11,0 | 113.725 | 4,9 | |
Englisch | 48.139 | 8,1 | 467.308 | 7,2 | m | m | m | m | |
Französisch | 16.202 | 2,7 | 143.377 | 2,2 | m | m | m | m | |
Italienisch | 17.168 | 2,9 | 143.652 | 2,2 | m | m | m | m | |
Russisch | 2.359 | 0,4 | 18.459 | 0,3 | m | m | m | m | |
Spanisch | 20.601 | 3,5 | 181.648 | 2,8 | m | m | m | m | |
Deutsch als Fremdsprache | 55.000 | 9,3 | 809.477 | 12,5 | m | m | m | m | |
Deutsch als Muttersprache | 1.711 | 0,3 | 12.808 | 0,2 | m | m | m | m | |
andere Fremdsprachen | 28.452 | 4,8 | 261.206 | 4,0 | m | m | m | m |
Quelle: Deutsches Institut für Erwachsenenbildung, Volkshochschulstatistik; Deutsches Zentrum für Hochschul- und Wissenschaftsforschung, Berechnungen
Anmerkungen:
1) Mehrfachzählungen: Jede/-r Teilnehmer/-in wird entsprechend der Zahl seiner/ihrer Belegungen gezählt.
m = Daten nicht verfügbar.
Letzte Aktualisierung: 02/2017